De tabel hierboven laat de verhouding zien tussen banen en woningen. De index varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Onze gemeente is een forenzengemeente. Daardoor is deze verhouding bij ons lager dan het landelijk gemiddelde. Het aandeel werken is in 2018 iets minder geworden (bron: LISA).

De tabel hierboven laat zien dat in 2018 het aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-65 in onze gemeente verder gedaald is, terwijl het absolute aantal banen in Pijnacker-Nootdorp gestegen is. Dit komt door de groei van het aantal inwoners. Landelijk is het aantal banen per 1.000 inwoners wel gestegen. Pijnacker-Nootdorp kent een aanzienlijk deel ZZP-ers. Het aandeel ZZP-ers in het totaal aantal banen is 18,9% (bron: LISA).

De tabel hierboven laat zien dat het aantal bedrijfsvestigingen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-65 jaar, is gestegen. De werkloosheid is in 2018 verder gedaald van 3,6% naar 2,8% (Bron: CBS.)

De gemeente Pijnacker-Nootdorp kent dagelijks een grote forenzenstroom. Dagelijks forenzen 21.000 inwoners naar hun in werk in de regio. Vanuit de regio forenzen dagelijks 10.000 mensen naar hun werk in Pijnacker-Nootdorp.

De economische groei in Zuid-Holland doet een klein stapje terug maar is hoger dan het Nederlandse gemiddelde. In Zuid-Holland daalt de werkloosheid en er is krapte op de arbeidsmarkt. Om optimaal te profiteren van de regionale economische groei is het belangrijk dat we onze lokale ondernemers en economie faciliteren en versterken. We sluiten daarvoor aan en bewegen mee in de MRDH-projecten voor de economische structuurversterking en economische vernieuwing. Hiermee zoeken we naar nieuwe manieren om de werkgelegenheid lokaal te laten meegroeien en ruimte te creëren voor nieuw lokaal ondernemerschap.

Regionale ontwikkelingen

In 2019 is de nieuwe Strategische Agenda MRDH vastgesteld. De focus in deze strategie ligt op de volgende thema’s:

• vernieuwen economie,
• versterken stad en omgeving,
• verbeteren bereikbaarheid en,
• veranderen energie.

Deze thema’s sluiten nauw aan bij de ambities uit het Hoofdlijnenakkoord 'Verder in verbinding’.

De beschikbaarheid van voldoende bedrijventerreinen voor nieuwe bedrijfsvestigingen in de regio is een urgent vraagstuk. Naast de groeiende lokale en regionale vraag, neemt de druk op ruimte voor werklocaties toe door de regionale verstedelijkingsopgave. Hierdoor moeten mogelijk bedrijventerreinen (gedeeltelijk) wijken voor woningen.

Businesspark Haaglanden (BPH) heeft in 2019 een plan van aanpak voor het versterken en uitbreiden van de samenwerking op het gebied van werklocaties opgesteld. Daarbij is een goede balans tussen kwaliteit en kwantiteit van de werklocaties in de regio een belangrijk aandachtspunt. Tevens wordt gezamenlijk ingezet op de verduurzaming van bedrijventerreinen en een goede afstemming met andere ruimtelijke functies. In 2020 stellen wij een strategie op om de toekomstbestendigheid van onze bedrijventerreinen in deze regionale constellatie te borgen.

In 2019 is het meerjarenprogramma 2019-2025 van de Greenport West Holland vastgesteld. Het regionale tuinbouwcluster heeft alle potentie om wereldwijd koploper te zijn op het gebied van innovatieve en duurzame voedselvoorziening. De Greenport zet zich in voor de belangen van het volledige tuinbouwcluster. Ook in het voorliggende jaar is onze wethouder Glastuinbouw en Duurzaamheid bij de Greenport bestuurlijk ambassadeur voor het thema duurzame energie.

Vanuit de Glasvisie Oostland (opgesteld door de gemeenten Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland, Waddinxveen, Zuidplas en de provincie Zuid-Holland) is gewerkt aan een werkboek glastuinbouw. Het werkboek wordt eind 2019 aan de raad aangeboden. Het bevat analyses en kansen voor economische structuurversterking van het glastuinbouwgebied Oostland en wordt in 2020 samen met onze stakeholders nader uitgewerkt.

Daarnaast is het geconstateerde huisvestingsprobleem voor arbeidsmigranten in het lokale glastuinbouwcluster nader in beeld gebracht en zijn opties voor oplossingen onderzocht. Naast mogelijke tijdelijke oplossingen worden de ruimtelijke consequentie van deze oplossingsrichtingen in 2020 meegenomen in de omgevingsvisie en woonvisie.

Herijking Economische Visie en uitvoeringsagenda

In 2019 is gewerkt aan de actualisatie van onze economische visie. Door middel van:

• diepte-interviews,
• een ZZP-bijeenkomst,
• een peiling ondernemersklimaat,
• een bijeenkomst met het Economisch Platform,
• participatie in het onderzoek 'de MKB-vriendelijkste gemeente' en
• een geslaagde lokale economische conferentie ;

Is de dialoog met ondernemers en stakeholders gevoerd over de lokale economische ontwikkelingen. In 2020 ligt de focus op de implementatie van de uitvoeringsagenda economie.

In 2019 is voor de economische promotie aandacht besteed aan:

• Versterken Imago Glastuinbouw;
• Het Dobbe Lentefestival;
• Versterken zichtbaarheid van de winkelgebieden en bedrijventerreinen;
• Een nieuwe website met concretere communicatie over bedrijventerreinen en winkelgebieden, inclusief doorplaastingen online en inzet van sociale media kanalen.

In 2020 wordt de ondernemersprijs georganiseerd, participeert de gemeente in de Oostlanddagen en investeren we in contact met de doelgroep ZZP.

We geven dan extra aandacht aan onderscheidend ondernemerschap in Pijnacker-Nootdorp. Daarnaast gebruiken wij citymarketing om samen met bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen onze gemeente in de regio te promoten. De Stichting Pijnacker Nootdorp Marketing gebruikt in haar strategie de volgende kenmerken voor Pijnacker-Nootdorp: gezellig, groen, betrokken, degelijke kwaliteit en duurzame innovatie. In 2020 werkt citymarketing verder aan de promotie van Pijnacker-Nootdorp.

Herstructurering en verduurzaming glastuinbouwgebieden

In 2019 heeft de samenwerking met ontwikkelingsbedrijf Herstructurering en Ontwikkeling Tuinbouw (HOT) verder vorm gekregen. Samen met de verkoop van enkele gemeentepercelen, de aanleg van de Komkommerweg, de Oostelijke Randweg en de verlengde Hoogseweg is er gewerkt aan kleinschalige herstructurering en optimalisatie van de glastuinbouwgebieden. Het netto glastuinbouwareaal is hierdoor gegroeid. In 2020 wordt deze samenwerking gecontinueerd en het uitvoeringsprogramma glastuinbouw uitgevoerd.

Detailhandel en winkelcentra

Per 1 januari 2019 is de leegstand (winkelvloeroppervlak) teruggelopen naar 3,42% (2018: 4,37%). Dit heeft onder andere te maken met de komst van de supermarkt Dirk van den Broek in Pijnacker Centrum eind 2018. In 2018 is het centrummanagement in Pijnacker Centrum van start gegaan. De centrummanager heeft samen met ondernemers een strategisch marketingplan opgesteld. In mei 2019 heeft de raad positief besloten over dit plan en voor de aanpak van het Raadhuisplein financiële middelen beschikbaar gesteld. In 2020 wordt de focus gelegd op het uitvoeren van het strategisch marketingplan Pijnacker Centrum.

De vastgoedeigenaar, ondernemersvereniging en gemeente hebben voor winkelcentrum Parade gezamenlijk een sterkte-zwakte analyse laten uitvoeren en een plan van aanpak laten opstellen ter bevordering van de toekomstbestendigheid van het centrum. In 2020 wordt dit plan van aanpak uitgevoerd.

Bedrijventerreinen

Eind 2019 hebben de bedrijventerreinen opnieuw het keurmerk veilig ondernemen ontvangen. Dit certificaat geldt tot 2021. Er is een convenant ondertekend om camerabewaking op de terreinen te realiseren. Er is vanuit het actualisatietraject voor de economische visie naar voren gekomen dat er in de toekomst meer focus moet komen op duurzaam en circulair ondernemen en het groene en dorpse karakter behouden moet blijven. Tevens is aangegeven dat met name ingezet moet worden op de kwaliteit van werklocaties en niet op kwantiteit. Daarbij werd genoemd dat bereikbaarheid en kwaliteit van de fysieke omgeving in sommige gevallen verbeterd mag worden. Dit in combinatie met de regionale samenwerking op bedrijventerreinen, maakt het wenselijk dat er in 2020 een bedrijventerreinenstrategie wordt opgesteld.

We werken in de regio samen met Businesspark Haaglanden (BPH) om nieuwe bedrijven aan te trekken voor de bedrijvenparken Heron en Boezem.

Heron

Het haalbaarheidsonderzoek naar de wijze waarop een energiepositief en CO2 neutraal bedrijventerrein gerealiseerd kan worden is in 2019 afgerond. Het bestuur van Heron gaat nog besluiten welke stappen in 2020 gezet gaan worden naar realisatie. Voor het concept Huis van Heron is afgelopen jaar een haalbaarheidsonderzoek gestart dat aan het eind van het jaar of begin 2020 wordt opgeleverd.

Door de groei van het aantal bedrijven en werknemers op Heron wordt in samenwerking met de MRDH gekeken hoe de bereikbaarheid van station Nootdorp voor de gebiedsontwikkeling van Heron en omliggende wijken verbeterd kan worden. In 2020 worden daar de eerste ideeën voor geschetst.

Boezem-Oost

In 2019 is gewerkt aan de ontsluiting van Boezem-Oost, onder andere met de aanleg van de Oostelijke Randweg, om de vestiging van bedrijven aantrekkelijker te maken. Daarnaast is geïnversteerd in het verbeteren van de organisatiegraad op de Boezem. In 2020 wordt met de ondernemersvereniging en externe partners onderzocht hoe een verduurzamingsslag gemaakt kan worden op de Boezem (Oost en West).

Boezem-West

Het rapport over de toekomstbestendigheid van Boezem-West is eind 2018 opgeleverd en besproken met de ondernemersvereniging. In 2019 zijn de quick wins uit dit rapport opgepakt en uitgevoerd. In 2020 wordt een voorstel aan de raad voorgelegd over de herstructurering van het bedrijventerrein.

In 2019 is de nieuwe aanpak van werkbezoeken gecontinueerd. De accountmanagers bezoeken meer bedrijven en investeren in de relatie met ondernemers. We vernemen vanuit het bedrijfsleven en ook uit de peiling ondernemersklimaat dat het contact met de accountmanagers als positief wordt ervaren. Uit de peiling ondernemersklimaat blijkt dat 40% van de ondernemers contact heeft gehad met de accountmanager bedrijfsleven.

Ook is geïnvesteerd in het contact met de doelgroep ZZP’ers. Deze doelgroep is het meest kritisch op de gemeentelijke dienstverlening, zo blijkt uit de peiling ondernemersklimaat. In juni 2019 is daarom een ontbijtsessie met de doelgroep gehouden om met hen van gedachten te wisselen over thema’s zoals: de economische visie, een platform voor ZZP'ers en huisvesting. Het contact met deze groep is van belang om te kunnen bepalen hoe ze het beste gefaciliteerd kan worden. Daarom zetten we deze lijn in 2020 voort.

De gemeente investeert continu in het contact met haar ondernemers om de dienstverlening aan hen te verbeteren en informatie te vergaren voor beleid en uitvoering. Op deze wijze willen we het ondernemersklimaat optimaliseren en eerder ondernemersinitiatieven en innovaties ontdekken om deze te kunnen verbinden met regionale platforms en projecten. In het landelijke onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente is Pijnacker-Nootdorp in de ranking opgeschoven van positie 41 naar 20.

In 2019 is voor de actualisatie van de economische visie een nulmeting ondernemersklimaat uitgevoerd. Het ondernemersklimaat is gewaardeerd met een 6,2. De gemeentelijke dienstverlening werd gewaardeerd met een 5,8. Ondanks dat dit niet afwijkt van het regionale en landelijke gemiddelde wordt in 2020 een plan van aanpak geschreven om de dienstverlening op een hoger niveau te krijgen. Het doel is om de peiling ondernemersklimaat elke twee jaar te houden. De volgende peiling wordt in 2021 gehouden. Hierbij zoeken we de afstemming en samenwerking met Lansingerland.

Ondernemersfonds

Op basis van de evaluatie ondernemersfonds is het fonds tot en met 2021 gecontinueerd. Eind 2020 verwachten we een nieuwe evaluatie van het ondernemersfonds die we aan de raad aanbieden.